Bạn muốn xây dựng một thư viện số. Bạn không phải là chuyên gia công nghệ thông tin. Và bạn cũng không có điều kiện tiếp cận các phần mềm thư viện số đắt tiền. Hãy tìm hiểu và thử nghiệm với Omeka. Omeka là một dự án của Trung tâm Lịch sử và Truyền thông Mới Roy Rosenzweig (Roy Rosenzweig Center for History and New Media) tại Đại học George Mason. Đây là phần mềm mã nguồn mở trên nền web, linh hoạt cho việc hiển thị các bộ sưu tập hoặc triển lãm của thư viện, bảo tàng và các cơ quan lưu trữ.

Với mục tiêu hướng đến người dùng không phải là chuyên gia công nghệ thông tin, Omeka được đánh giá có thiết kế đơn giản, dễ sử dụng, mang tính ổn định và bền vững, người dùng tập trung vào nội dung và cách hiển thị tài liệu hơn là lập trình. Omeka có nhiều tính năng hỗ trợ tích cực cho công tác của cán bộ thư viện, chuyên gia lưu trữ, chuyên viên bảo tàng hoặc các học giả. Một số tính năng của Omeka như sau:

• mã nguồn mở, miễn phí, thích hợp cho việc xuất bản các bộ sưu tập số của thư viện, bảo tàng, các cuộc triễn lãm, hoặc tài liệu giảng dạy
• tích hợp công nghệ Web 2.0 tạo điều kiện thuân lợi cho việc tương tác và tham gia của người dùng.
• hỗ trợ Unicode ( UTF-8 ) cho phép hiển thị đúng các ký tự khoa học trên trình duyệt web.
• cho phép xây dựng bộ sưu tập trên 100.000 mục tài liệu trong giới hạn dung lượng của server lưu trữ.
• dễ dàng tùy chỉnh Web, hỗ trợ tương tác để trao đỗi dữ liệu giữa các trang Web của Omeka.
• dùng chuẩn mô tả Dublin Core và cho phép thêm vào các trường mô tả phù hợp với dữ liệu của bộ sưu tập của từng đơn vị.
• cho phép lưu trữ tất cả các dạng file như hình ảnh, file video, audio, tài liệu nhiều trang, file PDF, Power Point…
• cài đặt trên hệ điều hành mã nguồn mở Linux.

Hiện nay, các học giả và trường học trên thế giới đang tích cực thử nghiệm với Omeka. Người ta có thể sử dụng Omeka để tạo bộ sưu tập số về luận văn, chia sẻ các bộ sưu tập tài liệu cấp một (primary source), hay tạo giáo án, soạn bài học v.v. Ngoài ra, Omeka còn có tiềm năng và hiệu quả trong việc hỗ trợ xây dựng bộ sưu tập số vừa và nhỏ hay các cuộc triển lãm trực tuyến dành cho các thư viện và trung tâm lưu trữ. Phần mềm này rất phù hợp để cho phép các thủ thư, chuyên viên lưu trữ và những người phụ trách làm việc hiệu quả trong chuyên ngành của mình.

Phần mềm Omeka được cung cấp miễn phí tại địa chỉ http://omeka.org/download/
Omeka có thể dùng thử trước khi cài đặt tại địa chỉ: http://omeka.org/codex/Try_Omeka_Before_Installing.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Omeka (n.d.). Omeka: Serious Web Publishing. Truy cập ngày 25/03/2011 từhttp://omeka.org/about/.
Omeka (n.d.). Omeka Feature List. Truy cập ngày 25/03/2011 từhttp://omeka.org/codex/Documentation.
Scottvoth (n.d.). Omeka. Truy cập ngày 26/03/2011 từhttp://commons.gc.cuny.edu/wiki/index.php/Omeka